เรื่องเด่น เพ่งพินิจ "..ความตาย.."(มรณานุสสติ)

ขอให้หนูไปเถอะอย่ายื้อหนูไว้เลย
การดูแลผู้ป่วยระยะท้ายแบบประคับประคอง ฟังดูเหมือนง่ายไม่มีอะไรซับซ้อน ผู้ป่วยส่วนหนึ่งจะได้รับแจ้งจากแพทย์วันที่มาฟังผลตรวจตามนัดว่า โรคลุกลามไปมากแล้ว ผ่าตัดไม่ได้ ให้ยาเคมีก็ไม่ได้ผล โรคไม่ได้ตอบสนองต่อการให้ยาเคมี หมอจะให้การดูแลแบบประคองไปตามอาการที่มีอยู่ หมอไม่นัดนะ ให้ไปรักษาตามอาการใกล้บ้าน หรือหากผู้ป่วยได้รับการผ่าตัด เมื่อผ่าตัดแล้วพบก้อนในอวัยวะที่เป็นโตมากและลุกลามไปอวัยวะอื่นๆ แพทย์ก็จะแจ้งกับญาติเช่นเดียวกัน
แต่การวางแผนว่าจะดูแลต่อไปอย่างไร ใครจะเป็นคนดูแล ผู้ป่วยจะมีชีวิตอยู่อีกนานเท่าไหร่ และเมื่อจะจำหน่ายกลับบ้าน ผู้ป่วยและญาติต้องการกลับไปดูแลกันเองที่บ้านอย่างไร พอกลับบ้าน หากอาการทรุดลงจะตัดสินใจดูแลอย่างไร ถ้าให้อยู่ที่บ้านก็จะถูกญาติคนอื่นๆหรือเพื่อนบ้านหาว่า ทอดทิ้ง ไม่ดูแล ก็ถูกนำกลับมาที่โรงพยาบาล ถูกปั๊มหัวใจ ใส่ท่อช่วยหายใจ และเสียชีวิตในที่สุด โดยที่ไม่ได้เตรียมการล่วงหน้าทั้งผู้ป่วยและญาติ ถ้าเป็นครอบครัวใหญ่ก็อาจจะมีข้อขัดแย้งตามมาอีก
นี่เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยหลายคน หลายครอบครัว



อ่านต่อได้ที่: https://www.gotoknow.org/posts/593129
.........





ผู้เขียน: ฉัตรวิไล วิบูลย์วิภา
โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ จ.อุบลราชธานี
จากเพจ Pal2Know

 

ทำอย่างไรก่อนญาติกำลังจะตาย

How to do during nearly dead?

http://www.budmgt.com/lifeways/lw01/how-when-nearly-dead.html

 

https://www.facebook.com/photo.php?...55528316.65150.100001710902564&type=3&theater

 

พินัยกรรมอวัยวะ









เวลาเห็นคนทำอะไรที่ยิ่งใหญ่ สร้างโรงเรียนเพื่อเด็กยากไร้ สร้างนวัตกรรมที่ช่วยชีวิตมนุษย์ สร้างโรงพยาบาลให้คนรักษาฟรี เดินทางออกไปช่วยผู้คน ตั้งมูลนิธิที่มีประโยชน์ต่อชีวิตคนส่วนรวม
.
ผมมักจะคิดเสมอว่า เราคงจะต้องมีเงินที่เหลือกิน มีเวลาที่เหลือเฟือ จากที่เราต้องดูแลชีวิตตัวเองและครอบครัว พูดง่ายๆก็คือ ต้องรวยเงิน และรวยเวลา เราถึงจะทำอะไรที่ยิ่งใหญ่และมีความหมายต่อสังคมที่เราอยู่แบบนั้นได้ ชาตินี้เราคงไม่มีโอกาสทำอะไรยิ่งใหญ่แบบนั้นได้แน่ๆ
.
หลายครั้งที่ เราชอบ อ้างกับตัวเองว่า ชีวิตตัวเราเองยังเอาตัวไม่รอดจะไปช่วยใครได้....เมื่อเราเอาชีวิตไม่รอดแล้วนี่แหละครับ เราจะช่วยคนได้
.
แต่มีสิ่งหนึ่งที่เราทุกคนมีครับ สิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่าเงินทอง เงินไม่มีทางซื้อได้ และน่าจะแพงกว่าเงินเสียอีกด้วยซ้ำ ก็คือ "ร่างกายของเรา" นี่แหละ ทุกชีวิตมีค่า!!!
.
อวัยวะทุกชิ้น เส้นเลือดทุกเส้น ธรรมชาติหล่อเลี้ยงสร้างชีวิตเราขึ้นมา ธรรมชาติลงทุนมหาศาลสร้างเราขึ้นมา ที่มีเงินกี่สิบล้านก็สร้างชีวิตขึ้นมาแบบนี้ไม่ได้ การตัดสินใจมอบทุกอย่างในร่างกายของเรา หลังจากสิ้นลมหายใจ มันจึงยิ่งใหญ่มาก ที่ทำให้คนอีกคนมีชีวิตหายใจได้อีกครั้ง มีชีวิตที่จะนำส่วนหนึ่งของเราไปทำความดีต่อๆไป ดีกว่าปล่อยให้เป็นเถ้าถ่าน
.
ร่างกายเราที่ขนาดความสูงเมตรกว่า ความสูงอาจจะน้อยกว่าเงินร้อยล้านวางซ้อนกัน
อาจจะเล็กมากเมื่อเทียบกับโบสถ์หนึ่งองค์ แต่ด้วยความสูงเมตรกว่าๆนี่แหละ ทุกคนจะนำไปทำสิ่งที่ยิ่งใหญ่ได้
.
มีคนเคยบอกว่า "สุดท้ายร่างกายเราก็ต้องกลับคืนสู่ธรรมชาติ”
ก็ขอเลือกกลับไปที่ธรรมชาติในร่างกายของอีกชีวิตละกัน
.
โปรเจค บริจาคอวัยวะด้วยการบอกญาติ น่าจะเป็นโปรเจคที่ดีที่สุด ที่ผมภูมิใจที่สุดที่ชูใจเคยทำมา ฝากทุกคนด้วยนะครับ
.
นี่คือ Playlist ภาพยนตร์โฆษณา ทั้ง 4 เรื่อง ที่เราคิดว่ามันน่าจะเป็นประโยชน์กับใครสักคน
https://www.youtube.com/watch…
.
และนี่คือคลังVDOพินัยกรรมที่รวมความตั้งใจจริงที่จะช่วยเหลือใครสักคนที่เราจะไม่มีวันรู้จัก..
.
www.บริจาคอวัยวะด้วยการบอกญาติ.com
(www.organwill.com)

 

วินาที ที่เรามีสิ่งที่รัก

วินาทีนั้น เริ่มนับถอยหลัง เวลาแห่งการพรัดพราก

 

Death Space ตอนที่ 20









คุณจันทิมา รักษาเสรี หรือ อาจารย์แต๋ม : ชีวิตสอนอะไรเราบ้าง
ความกตัญญูรู้คุณ ความเมตตา
การให้อภัย และการพึ่งตัวเองนี้สำคัญมาก
*
ถ้าเจ็บป่วยแล้วกินยาอย่างเดียว
ก็ต้องพึ่งยาตลอดชีวิต
*
ถ้าฝึกบำบัดตัวเองได้
ถ้าฝึกลดการพึ่งพาหมอได้
จะค่อยๆ นำไปสู่การเตรียมพร้อม
ทั้งการรับมือกับความเจ็บป่วยและความตาย
*
พบกับเรื่องราวของ ‘จันทิมา รักษาเสรี หรือ อาจารย์แต๋ม’
ผู้ที่ฝึกพึ่งพาตนเองทั้งทางร่างกายและจิตใจ
“ทุกคนต้องพึ่งตนเอง ต้องเตรียมตัวให้พร้อม”
*
นี่ไม่ใช่คำเตือน
นี่ไม่ใช่คำขู่
แต่นี่คือความเป็นจริง
ที่ผู้หญิงคนนี้ค้นพบ
*
ความเจ็บป่วย, อุบัติเหตุ, การพลัดพราก
คุณพร้อมรับมือหรือยัง
- - - - - - - - - -
ฟังผ่านแอพ Podcast ผ่านอุปกรณ์ iOS คลิก
https://goo.gl/IRNFS8
ฟังผ่านอุปกรณ์อื่นๆ คลิก
PodOmatic | Best Free Podcasts
ดาวน์โหลดไฟล์ คลิก
http://goo.gl/LdkrLH
อ่านบทความฉบับเต็มได้ที่
มั่นคงในปัจจุบัน เพื่อเท่าทันความธรรมดา | โครงการเผชิญความตายอย่างสงบ

 

คำแนะนำ สำหรับวาระสุดท้าย



เราเคยเห็นดวงเทียนที่ริบหรี่ไหม เทียนที่ใกล้จะดับแล้ว แต่ก็ยังมีพลังอีกสักเล็กน้อย ดวงจิตของผู้ป่วยในวินาทีนี้จะเป็นเช่นนั้น ผู้ป่วยบางคนที่อยู่ในระยะนี้จะนอนนิ่ง ไม่เคลื่อนไหว ไม่พูดจาหรือแสดงอาการว่ายังมีสติสัมปชัญญะอยู่ ญาติพี่น้องอาจจะคิดว่าเขาไม่รับรู้แล้ว แต่ดวงจิตของเขายังคงดํารงอยู่

ในช่วงนี้ ก็เหมือนกับในสภาวะอื่นๆ ที่ผ่านมา ผู้ป่วยควรประคองจิตให้มั่นคง ซึ่งเป็นสิ่งที่ทําได้ยาก กล่าวกันว่า แม้แต่ผู้ทําความดีมาตลอดชีวิตก็ยังประคองจิตได้ยากมากด้วยเป็นช่วงที่พลังชีวิตเสื่อมถอย

ดังนั้น เมื่อได้ยินเสียงรบกวนในยามนี้ แม้ผู้ป่วยจะเคยปฏิบัติธรรมมาก็อาจจะรักษาจิตให้ผ่องแผ้วไม่ได้ เช่น โกรธที่ถูกบังคับให้ฟังเสียงสวดมนต์ หรือเสียใจที่ญาติพี่น้องทะเลาะกันด้วยความเห็นไม่ลงรอยเรื่องการรักษาพยาบาล เป็นต้น

การทําบรรยากาศในห้องผู้ป่วยให้อบอุ่น เบิกบาน เป็นสิ่งสําคัญ หากผู้ป่วยเป็นผู้ที่มีศรัทธาในพระรัตนตรัย เราอาจจะตั้งหิ้งพระไว้ที่หัวเตียงเพื่อให้เป็นสิริมงคล ไม่ควรตั้งไว้ที่ปลายเท้า ซึ่งไม่เหมาะสมตามประเพณีพุทธศาสนา และผู้ป่วยอาจจะรู้สึกไม่สบายใจ

หากอยู่ต่อหน้าผู้ป่วยที่อยู่ในวาระนี้ ญาติพี่น้องต้องไม่ทะเลาะกัน พยายามสร้างพลังแห่งความรักสามัคคีในครอบครัว แม้ดูเหมือนว่าผู้ป่วยจะไม่รับรู้แล้ว ญาติควรระมัดระวังคําพูด และควรพูดคุยกับเขาเฉพาะในสิ่งที่ดีงาม ในตอนนี้คําพูดขอให้อโหสิกรรม คําปลอบประโลมให้ไม่ห่วงใย และการให้กําลังใจให้ผู้ป่วยได้เดินทางต่ออย่างมั่นใจเป็นสิ่งที่ควรทําอย่างยิ่ง...

กฤษดาวรรณ เมธาวิกุล
บางส่วนจากหนังสือเกี่ยวกับบาร์โดและการเตรียมตัวตายที่เพิ่งเขียนเสร็จ




<iframe width="1" height="1" src="https://www.youtube-nocookie.com/embed/iwbmEGYBKkE?&autoplay=1&rel=0" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

 

คนเราหนีตายไม่พ้น แม้เพียงวันเดียว

1. ตายน้อย ก็คือ นอนหลับทุกคืน หลับชั่วคราว คือ ตายทุกคืน ตื่นตอนเช้า
2. ตายใหญ่ ก็คือ นอนหลับตลอดกาล แต่จิตไปตื่นตรงที่มีกายใหม่ มีกายใหม่ที่อื่นเป็นกายผี กายสัตว์ กายเทวดา กายพรหม แล้วแต่ผลบุญหรือผลบาปที่ทำไว้ตอนเป็นคน

 

คำสอนหลวงพ่อฤาษี วัดท่าซุง วิธีจูงจิตผู้ป่วยใกล้ตาย


..."ถ้าป่วยใหม่ๆ อาตมาแนะนำให้ทำดังนี้คือ
๑) ให้นำพระพุทธรูป ผ้าไตรจีวร
พร้อมอาหารและของใช้ที่จำเป็น นำไป
ให้ผู้ป่วยเห็นและให้ตั้งจิตอธิษฐานว่า
"ของทั้งหมดนี้ขอถวายเป็นสังฆทานแก่พระสงฆ์
ในพระพุทธศาสนาเพื่ออุทิศส่วนกุศลผลบุญทั้ง
หมดนี้ให้เจ้ากรรมนายเวรของผู้ป่วยได้โมทนา
และอโหสิกรรมให้ผู้ป่วยด้วย"
แล้วญาติก็นำของทั้งหมดไปถวายพระเป็น
สังฆทาน จิตใจของผู้ป่วยจะได้สบายเพราะ
ได้เห็นพระพุทธรูปและได้ทำบุญ
๒) ถ้าจะให้ดีขึ้นไปอีก
ก็ควรนำเงินจะมากหรือน้อยตามแต่ศรัทธา
ให้ผู้ป่วยถือไว้และให้ตั้งจิตอธิษฐานว่า
"เงินจำนวนนี้ขอถวายชำระหนี้สงฆ์
ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ถ้าเคยไปหยิบหรือนำ
ของสงฆ์มาโดยเจตนาหรือไม่เจตนาก็ตาม"
๓) ในระหว่างที่นอนป่วยอยู่
ควรนำพระพุทธรูปมาตั้งไว้ให้ผู้ป่วยได้มองเห็น
อย่าไปตั้งไว้ในที่ผู้ป่วยเห็นไม่ถนัด
ผู้ป่วยลืมตาขึ้นมาเมื่อใดก็จะเห็นพระทันที
จิตของผู้ป่วยจะได้จับอยู่ที่พระใจจะสบายช่วยให้
คลายจากทุกขเวทนาได้บ้าง
และถ้าตายเมื่อใดก็จะไม่ลงนรก
๔) ถ้าป่วยมากมีทุกขเวทนามาก ควรแนะนำสั้นๆ
ให้นึกถึงพระพุทธเจ้าหรืออย่างใดอย่างหนึ่งดีกว่า
ถ้าไปแนะนำยาวๆ จะเกิดอาการกลุ้ม
๕) ถ้าต้องการให้ผู้ป่วยตายแล้วไปพระนิพพาน
ให้นึกภาวนาว่า "นิพพานัง สุขัง"
ถ้าคิดว่าป้องกันไม่ให้ลงนรก
ก็ให้ภาวนาว่า "พุทโธ" ให้บอกสั้นๆ อย่าบอกยาว
๖) ถ้าผู้ป่วยภาวนาไม่ไหว
ก็ให้นึกถึงพระพุทธรูปองค์ใดองค์หนึ่งก็ได้
ให้นึกถึงพระไว้หรือจะนึกถึงพระสงฆ์ก็ได้
อย่าไปแนะนำยาวๆ เพราะเวลานั้นทุกขเวทนามาก
จะทำให้กลุ้ม ดีไม่ดีจิตใจเขาดีอยู่แล้ว ถ้าแนะนำ
ไม่ดี พูดมากไปเขาจะกลุ้ม จะทำให้ลงนรกไป
ให้ดูตาคนป่วย ถ้าตาลอยๆ ตาปรือๆ
อย่าไปพูดมาก
ฉะนั้น การแนะนำคนป่วยก่อนตาย ต้องระมัดระวัง
ให้ดี..."


จาก : หนังสือ ตายไม่สูญ...แล้วไปไหน
โดย...หลวงพ่อพระราชพรหมยาน

 

เครือข่ายพุทธิกา
ขอเชิญอบรม “ปั้นพระพุทธรูป”รุ่น ๒ (กค.-กย.๒๕๕๙)
สอนโดยคณาจารย์จากคณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
ครูผู้สอนปั้นพระพุทธรูปในเรือนจำ*
รับสมัครผู้เรียนจำนวนจำกัด ๑๕ คน
เรียนเฉพาะวันเสาร์ ๘ สัปดาห์ (รวม ๕๖ ชั่วโมง)
วันที่ ๒๓, ๓๐ กรกฎาคม
วันที่ ๖, ๒๐, ๒๗ สิงหาคม
วันที่ ๓, ๑๐, ๑๗ กันยายน
ตั้งแต่เวลา ๙.๐๐ - ๑๗.๐๐ น.
ณ เครือข่ายพุทธิกา ซ.อรุณอมรินทร์ ๓๙ บางกอกน้อย กรุงเทพฯ (แผนที่ เครือข่ายพุทธิกา : เพื่อพระพุทธศาสนาและสังคม)
ค่าใช้จ่ายตลอดหลักสูตร ๑๕,๐๐๐ บาท
(รวมอุปกรณ์การเรียนและอาหารกลางวัน)
รายได้สมทบการจัดกิจกรรมสาธารณประโยชน์ของเครือข่ายพุทธิกา
*หมดเขตรับสมัครภายในวันที่ ๑๕ กรกฎาคม ศกนี้
(เหลือเพียง ๕ ที่เท่านั้น)
วิธีการสมัคร
โอนเงินเข้าบัญชีออมทรัพย์
ธนาคารกรุงศรีอยุธยา จำกัด (มหาชน) สาขาอรุณอมรินทร์
ชื่อบัญชี เครือข่ายชาวพุทธเพื่อพระพุทธศาสนาและสังคมไทย
เลขที่บัญชี ๑๕๗-๑-๑๗๐๗๔-๓
ส่งสลิปใบโอนเงิน พร้อมชื่อและเบอร์โทรศัพท์มาที่ โทรสาร ๐๒-๘๘๒-๕๐๔๓
หรืออีเมล์ fonwanfai@gmail.com
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม : พรทิพย์
โทร ๐๒-๘๘๒-๔๓๘๗ ต่อ ๑๑ หรือ ๐๘๕-๙๑๗-๗๒๑๒
เว็บไซต์ เครือข่ายพุทธิกา : เพื่อพระพุทธศาสนาและสังคม
* คณาจารย์ผู้สอน สอนครั้งละ ๓ คน (ครู ๑ คน ต่อนักเรียน ๕ คน)
อ.ภูษิต รัตนภานพ
อ.ศุภโชค ชุมสาย ณ อยุธยา
อ.ปนท ปลื้มชูศักดิ์
อ.อติ กองสุข
อ.วิชัย โยธาวงศ์
อ.อภินันท์ คงศรี
อ.ณัฐพล ชัยชนะ
แผนการเรียนการสอน ปั้นพระพุทธรูป
ณ ห้องประชุมเครือข่ายพุทธิกา (ซอยอรุณอรินทร์ ๓๙)
ครั้งที่ ๑ เสาร์ ที่ ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๕๙
- แนะนำภาพรวมของเนื้อหา คุยความคาดหวัง และข้อตกลงร่วมกัน
- บรรยายประวัติความเป็นมา ความงามทางสุนทรียะที่ปรากฏในแต่ละยุคสมัยของประเทศไทย
- ศึกษาและฝึกปฏิบัติงานพระพุทธปฏิมากร (ลอยตัวขนาดเล็ก )
- ศึกษาวิธีการสร้างงานประติมากรรมลอยตัว
- ศึกษาเทคนิควิธีการสร้างรูปทรง
ครั้งที่ ๒ เสาร์ ๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๙
- ศึกษาและฝึกปฏิบัติงานพระพุทธปฏิมากร (ลอยตัวขนาดเล็ก )
- ศึกษาขั้นตอนการเตรียมดินน้ำมัน
- ศึกษาวิธีการสร้างงานประติมากรรมลอยตัว
- ศึกษาเทคนิควิธีการสร้างรูปทรง
ครั้งที่ ๓ และ ๔
เสาร์ ๖, ๒๐ สิงหาคม ๒๕๕๙
- ศึกษาและฝึกปฏิบัติงานพระพุทธปฏิมากร (ลอยตัวขนาดเล็ก)
ครั้งที่ ๕ และ ๖
เสาร์ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๕๙
เสาร์ ๓ กันยายน ๒๕๕๙
- ศึกษาขั้นตอนกระบวนการทำแม่พิมพ์ปูนปลาสเตอร์และการหล่อปูนปลาสเตอร์ จากผลงานพระพุทธปฏิมากร
ครั้งที่ ๗ และ ๘
เสาร์ ๑๐, ๑๗ กันยายน ๒๕๕๙
- ศึกษาและปฏิบัติงานขั้นตอนการขัดแต่งผลงานพระพุทธปฏิมากร
- ปิดโครงการ
หมายเหตุ : กำหนดการอาจมีการปรับเปลี่ยน

 

10 สัญญาณที่บอกว่าคุณหรือเขากำลังใกล้ตาย/ดร.สุพาพร เทพยสุวรรณ


10 สัญญาณที่บอกว่าคุณหรือเขากำลังใกล้ตาย/ดร.สุพาพร เทพยสุวรรณ

1.เบื่ออาหาร ร่างกายของคนเราต้องการพลังงานเพื่อขับเคลื่อนต่อไป หากมีใครปฏิเสธอาหาร หรือน้ำ หรือทานอาหารได้ในปริมาณน้อย เช่น กินแค่ข้าวต้มถ้วยเล็กๆ ไม่ยอมทานเนื้อสัตว์ แม้ว่าจะเป็นอาหารโปรดที่เคยชอบทานก็ไม่อยากแตะ นั่นหมายถึงอาการของความตายเริ่มเข้ามาเยือนแล้ว คนส่วนใหญ่ที่ร่างกายเสื่อมสภาพ มักมีปัญหาเรื่องการกลืนอาหาร วิธีช่วยอาจทำได้โดย อย่าบังคับให้ทานอาหาร แม้ว่าผู้ดูแลอาจรู้สึกเครียดที่ญาติ หรือคุณพ่อ คุณแม่ไม่สามารถทานอาหารได้ แต่ใช้วิธีเสริมกำลังใจ หรือให้ทานไอศกรีม หรือจิบน้ำ หรือน้ำแข็ง ใช้ผ้าอุ่นๆ เช็ดบริเวณริมฝีปาก เพื่อเพิ่มความชุ่มชื่นและผ่อนคลาย
2.เหนื่อยง่ายและต้องการนอนมากกว่าปกติ คนไข้ที่เริ่มนอนในเวลากลางวันและกลางคืนเป็นเวลานาน มีการไหลเวียนของโลหิตน้อยลง และปฏิเสธไม่ทานอาหารและน้ำ และเริ่มขาดน้ำ ไม่สามารถตื่นและทำกิจกรรมได้ตามปกติ เริ่มเหนื่อย อ่อนเพลีย และเลื่อนลอย วิธีช่วยอาจทำได้โดย ให้นอนและหลีกเลี่ยงสิ่งรบกวนที่ทำให้ตื่น เมื่อคนไข้อยู่ในภาวะไม่รู้สึกตัว หรือโคม่าให้พูดคุยเหมือนคนไข้ได้ยินถึงแม้ว่าคนไข้จะไม่มีอาการตอบสนองก็ตาม
3.ร่างกายอ่อนแอไม่อยากเคลื่อนไหว เมื่อร่างกายเริ่มปฏิเสธอาหารทำให้ขาดพลังงานและนำไปสู่ความอ่อนแอ แทบไม่อยากจะยกศีรษะในขณะที่นอนและมีปัญหาการดื่มน้ำจากหลอด วิธีช่วยอาจทำได้โดย ทำให้คนไข้นอนในท่าที่สะดวกสบายมากที่สุดเท่าที่จะทำได้
4.สับสนและหลงลืม นอกจากอวัยวะเริ่มเสื่อมสภาพแล้ว สมองที่เคยทำงานได้อย่างดีก็เริ่มจำอะไรไม่ค่อยได้ ความทรงจำที่เหลือคือความฝังใจที่สดชื่นหรือขมขื่นในอดีต คนไข้อาจจำไม่ได้ว่าอยู่ที่ไหน จำชื่อคนอื่นไม่ได้ อาจพูดในสิ่งที่เป็นไปไม่ได้หรือเหลวไหล สับสนเรื่องเวลา หรือจำไม่ได้ว่าทานอาหารหรือยัง วิธีช่วยอาจทำได้โดยช่วยเตือนความจำด้วยความใจเย็น และพูดกับคนไข้ด้วยเสียงอ่อนโยน และบอกชื่อของตัวเองให้คนไข้ทุกครั้งที่พบกัน เพื่อคนไข้จะจำได้
5.หายใจลำบาก การหายใจเข้าออกไม่สม่ำเสมอ ติดขัด และยากลำบาก เวลาหายใจสามารถได้ยินเสียงดังและหายใจเข้าลึก มีอาการหอบ หรือมีการหยุดหายใจเป็นช่วงๆ หยุดหายใจประมาณ 5 วินาที หรือนานถึง 1 นาที ก่อนจะหายใจแรงและลึกอีกครั้งและค่อยๆ หายไปอีก บางครั้งหายใจเข้าออกดังครืดคราด วิธีช่วยอาจทำได้โดย เตือนผู้เฝ้าไข้ให้ระวังและใส่ใจสังเกตอาการเหล่านี้ โดยพยายามให้คนไข้อยู่ในท่าที่สบายที่สุด นั่งในที่ที่สบาย หรือตั้งศีรษะให้อยู่ในที่ผ่อนคลาย หายใจสะดวก เช็ดริมฝีปากด้วยผ้าเปียก หรือทาลิปมันเพื่อช่วยให้ริมฝีปากสดชื่น หากมีเสมหะมากให้ขับออกโดยธรรมชาติ ในกรณีที่ไม่มีเครื่องดูดเสมหะ การใช้เครื่องช่วยหายใจอาจช่วยได้
6.ไม่เข้าสังคม เมื่อร่างกายเริ่มหมดสภาพ ผู้ที่ใกล้ตายจะหมดความสนใจกับสิ่งรอบตัว บางครั้งอาจพูดน้อยลง บ่นพึมพำ สมองทำงานไม่ฉับไว ไม่ตอบสนองต่อคำถาม หรืออาจจะเดินหนีไป ก่อนที่อาการไม่สุงสิงกับผู้คนจะเริ่มขึ้น บางครั้งคนที่ใกล้ตายอาจจะทำให้คุณประหลาดใจโดยแสดงพฤติกรรมบางอย่างที่ทำให้เราตื่นตกใจได้ สิ่งนี้อาจเกิดขึ้นไม่ถึงชั่วโมงหรืออาจทั้งวันก็ได้ วิธีช่วยอาจทำได้โดย ใช้เราเฝ้าสังเกตอาการเหล่านี้ และใช้วิธีสัมผัส ลูบเบาๆ ที่แขน พูดคุย เมื่อคนไข้เริ่มจำได้ถึงความหลังเก่าๆ ให้รีบตอบสนองทางบวกทันที เพราะความจำเหล่านี้อาจจะหายไปในพริบตา
7.การเปลี่ยนแปลงเรื่องการถ่ายปัสสาวะ ในขณะที่ผู้ป่วยไม่สนใจเรื่องการทานอาหารและการดื่ม ทำให้การขับถ่ายน้อยลงด้วย ความดันเลือดต่ำ เป็นขั้นตอนหนึ่งของผู้ที่กำลังสูญเสียชีวิต เมื่อถึงจุดนี้อาจไม่มีอะไรที่จะช่วยได้ และอาจมีอาการอย่างอื่นที่พอสังเกตเห็นด้วยเช่น ไตเริ่มไม่ทำงาน ให้สังเกตการถ่ายปัสสาวะ เมื่อเป็นสีน้ำตาล แดงหรือสีชา การสูญเสียการควบคุมปัสสาวะอาจเป็นอาการสุดท้ายของผู้ที่กำลังจะตาย วิธีช่วยอาจทำได้โดย บางครั้ง ทางการแพทย์อาจตัดสินใจใช้การช่วยระบายของเสียออกจากร่างกาย ถึงแม้ว่าอาจจะยังไม่ถึงชั่วโมงสุดท้ายของชีวิต แต่การมีไตที่ไม่ทำงานจะทำให้โลหิตเป็นพิษและอาจส่งผลให้เข้าสู่โคม่าก่อนเสียชีวิต
8.บวมที่เท้าและตามข้อต่อ เมื่อไตไม่สามารถฟอกเลือดได้ จะทำให้ไปสะสมในอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย เช่น หัวใจ โดยเฉพาะข้อต่อและขา อาจเป็นบริเวณมือ หน้าและเท้ามีอาการบวมน้ำได้ วิธีช่วยอาจทำได้โดย เมื่อถึงขั้นนี้ปกติจะไม่มีการช่วยเหลืออะไรเป็นพิเศษ เพราะอาการบวมไม่เป็นสาเหตุของโรค แต่เป็นเพราะอาการชรา และการเสื่อมสภาพของร่างกาย
9.มือและเท้าเย็น หนึ่งชั่วโมงหรือ 2-3 นาทีก่อนเสียชีวิต ผู้ป่วยมักมีอาการมือและเท้าเย็นเนื่องจากเลือดไม่ไปเลี้ยงตามปลายประสาท ดังนั้น นิ้วมือ นิ้วเท้าจะเย็น เล็บอาจมีสีจาง หรือสีน้ำเงิน วิธีช่วยอาจทำได้โดย ห่มผ้าห่มอุ่นๆ ให้คนไข้เพื่อให้สบายตัวขึ้น
10.เส้นโลหิตดำเป็นลายพร้อย หรือกระด่างกระดำ ผิวหนังมีรอยดวง ด่างดำ ซีดหรือมีแต้มสีแดง สีน้ำเงินขึ้นเป็นจุดๆ เป็นอาการของผู้ที่จะเสียชีวิต สิ่งนี้เป็นผลจากการไหลเวียนหิตที่ล้มเหลว อาจปรากฏให้เห็นก่อนตามบริเวณเท้า



สัญญาณของผู้ใกล้เสียชีวิตแต่ละคนนั้น อาจมีขั้นตอนที่แตกต่างกันไป สิ่งที่เขียนข้างบนนี้เป็นเพียงการให้ความรู้กับผู้อ่านในการสังเกตทั้งผู้ป่วยและคนชราที่อยู่ใกล้ตัวท่าน ผู้เขียนอยากให้ผู้อ่านดูแลผู้ที่กำลังจะสูญเสียชีวิตด้วยความรัก ความเมตตาและความอดทนจนถึงวันสุดท้ายของชีวิตเขา เพื่อที่คุณจะไม่ต้องมารู้สึกเสียใจในภายหลัง

 

.....ทำหน้าที่ ดีที่สุด ยามที่มีเวลาต่อกัน


......เพื่อจากกัน อย่างไมเสียดายเวลา