โรงเรียนวิถีพุทธ ปลูกฝังธรรมะ พัฒนาเด็กไทย

"ไหว้พระแล้ว วางของลงในบาตรนะลูก" คุณแม่ยังสาวบอกลูกวัยอนุบาลก่อนประคองมือน้อยๆ พนมไหว้พระ จากนั้นจับมือหนูน้อยบรรจงใส่ข้าวสาร อาหารแห้งลงไปในบาตร ส่วนรอบๆ ข้างหลายครอบครัว บรรดาพ่อแม่ ปู่ย่า ตายายและลูกหลานกว่า 100 คน ร่วมกันทำบุญตักบาตรช่วงเช้าตรู่ในวันเข้าพรรษาที่โรงเรียนสวนอักษร ต.คูคต อ.ลำลูกกา จ.ปทุมธานี

นางสารภี มะกล่ำทอง ผู้อำนวยการโรงเรียนสวนอักษร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา (สพท.) ปทุมธานี เขต 2 เล่าว่า กิจกรรมข้างต้นเป็นส่วนหนึ่งในโครงการ "โรงเรียนวิถีพุทธ" ซึ่งโรงเรียนทำโครงการนี้เพราะเห็นว่าวัฒนธรรมตะวันตกหลั่งไหลเข้ามาในสังคมไทยมากขึ้นเรื่อยๆ และเด็กรุ่นใหม่มีปัญหา เช่น ยาเสพติด เพศ จึงต้องให้เด็กตั้งแต่วัยอนุบาล-ประถมได้ใกล้ชิด เรียนรู้และเข้าใจพุทธศาสนาตามหลักไตรสิกขาคือ ศีล สมาธิ และปัญญา

"โครงการโรงเรียนวิถีพุทธมุ่งให้เด็กมีหลักยึดเหนี่ยวในจิตใจ เมื่อมีศีล 5 จะมีความรับผิดชอบ กตัญญูรู้คุณ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อผู้อื่น การมีสมาธิทำให้เรียนดีขึ้น รวมถึงเกิดปัญญารู้จักคิด วิเคราะห์เลือกบริโภคในสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อตัวเองและสังคม เรียกว่า กิน อยู่ ดู ฟังเป็น เพื่อเติบโตเป็นคนดี ใช้ชีวิตในสังคมอย่างมีความสุข" นางสารภี กล่าว

สำหรับการดำเนินโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ โรงเรียนสวนอักษรได้ปรับสภาพแวดล้อมให้สะอาด ร่มรื่น รอบๆ อาคารเรียนติดป้ายพุทธสุภาษิต มีศาลาธรรมให้เด็กพักผ่อนและเรียนรู้ธรรมะ รวมถึงมีห้องสมุดหนังสือธรรมะไว้ให้อ่าน ส่วนกิจกรรมแต่ละวัน จะสอนเด็กให้ไหว้พ่อแม่และครู ไหว้พระ สวดมนต์ก่อนและหลังเลิกเรียน ก่อนเริ่มเรียนนั่งสมาธิ 5 นาที

พร้อมกันนี้แต่ละสัปดาห์จะพาเด็กเข้าวัดฟังธรรม รวมถึงทำกิจกรรมพิเศษอื่นๆ เช่น สมุดบันทึกความดี ต้นไม้อธิษฐาน เช่น ตั้งใจเรียน เศรษฐีน้อยเก็บเงินหยอดกระปุกวันละ 1 บาท รวมถึงยังได้บูรณาการหลักพุทธศาสนาเข้าไปในการเรียนการสอนแต่ละวิชาด้วย หนึ่งในผู้ปกครองอย่าง นางอรวรรณ โฮนทุมมา แม่ของ ด.ญ.กิตติวรา โฮนทุมมา หรือน้องแก้ม นักเรียนชั้นอนุบาล โรงเรียนสวนอักษร บอกว่า อยากให้มีโรงเรียนวิถีพุทธมากๆ เพื่อให้เด็กรุ่นใหม่รู้จักพุทธศาสนา เข้าวัดทำบุญ ไม่ประพฤติตัวเหลวไหล ถ้ามีเวลาว่างจากงาน จะพาลูกเข้าวัดทำบุญ ฟังพระเทศน์เฉลี่ยเดือนละ 3 ครั้ง สอดคล้องกับ ด.ญ.กิตติวรา กล่าวด้วยเสียงใสๆ ว่า ชอบและสนุกที่ได้เข้าวัดทำบุญกับคุณแม่

ด้าน นายเติบ ใยเจริญ ผู้อำนวยการ สพท.ปทุมธานี เขต 2 ระบุในพื้นที่มีโรงเรียนรัฐและเอกชนระดับประถมและมัธยม 123 แห่ง ตอนนี้มีโรงเรียนเข้าร่วมโครงการวิถีพุทธแล้ว 80% โดยตั้งเป้าในปีนี้ จะผลักดันให้โรงเรียนทุกแห่งเข้าร่วมโครงการ

ทั้งนี้ จากข้อมูลของกระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) โดยภาพรวม ปัจจุบันมีโรงเรียนเข้าร่วมโครงการโรงเรียนวิถีพุทธประมาณ 14,401 แห่งทั่วประเทศ แบ่งเป็นภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 6,568 แห่ง ภาคเหนือ 3,004 แห่ง ภาคกลาง 2,677 แห่ง ภาคตะวันออก 1,182 แห่ง และภาคใต้ 970 แห่ง จากช่วงเริ่มต้นเมื่อเดือนธันวาคม 2545 พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ได้เห็นชอบแนวคิดของ ศ.ดร.ชัยอนันต์ สมุทวณิช ที่เสนอให้มีโรงเรียนนำร่องโรงเรียนวิถีพุทธ ซึ่งโครงการโรงเรียนวิถีพุทธจัดเป็น 1 ใน 5 โรงเรียนรูปแบบใหม่ของ ศธ. โดย ดร.สิริกร มณีรินทร์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการในขณะนั้นได้ผลักดันโครงการ จนมีโรงเรียนเข้าร่วมระยะแรกประมาณ 80 แห่ง
ในฐานะผู้ดูแลโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ นายปิยะบุตร ชลวิจารณ์ ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำ ศธ. ระบุโครงการเริ่มมากว่า 2 ปีแล้ว จึงประเมินโครงการตั้งแต่เดือนพฤษภาคม-กรกฎาคม 2548 โดยใช้ 4 ตัวชี้วัด คือผู้บริหารและครู มีการปฏิบัติธรรมเป็นแบบอย่างที่ดีต่อเด็ก กระบวนการเข้าสู่โรงเรียนวิถีพุทธ เช่น สอนเด็กสวดมนต์ นั่งสมาธิ และเด็กมีพฤติกรรม เช่น มีศีลธรรม มารยาทที่ดี รวมถึงผู้ปกครองและชุมชนได้รับประโยชน์จากโครงการ

"ผมลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมโรงเรียนส่วนใหญ่สนใจอยากเข้าร่วมโครงการ บาง สพท.โรงเรียนทุกแห่งเข้าร่วมโครงการ ทำให้ผู้บริหารโรงเรียน ครูมีความสามัคคี ตั้งใจทำงานมากขึ้น เด็กไม่กินทิ้งกินขว้าง ล้างจานเอง ไม่หนีเรียน ไม่เห็นแก่ตัว มีวินัย ศีลธรรมและมารยาทที่ดี ช่วยพัฒนาโรงเรียน" นายปิยะบุตร กล่าวอย่างภาคภูมิใจ
นายปิยะบุตร กล่าวด้วยว่า ศธ.ยังจัดโครงการ "โรงเรียนวิถีพุทธกัลยาณมิตร" ขึ้น เพื่อคัดเลือกโรงเรียนวิถีพุทธต้นแบบ 200 แห่งทั่วประเทศ จะประเมินผลให้เสร็จในปลายปี 2548 โดยโรงเรียนได้รับประกาศนียบัตรจากนายกฯ ซึ่ง ศธ.จะใช้โรงเรียนเหล่านี้มาขยายโครงการโรงเรียนวิถีพุทธ เพื่อให้โรงเรียนสังกัด ศธ.ทุกแห่งร่วมโครงการภายในปี 2549

http://www.komchadluek.net