เปรตงูเหลือม

กาลเมื่อพระบรมสุคตเจ้า ทรงประทับอยู่ ณ เวฬุวันมหาวิหารทรงปรารภถึงเปรตงูเหลือมให้เป็นเหตุ แล้วทรงตรัสเล่าที่มาแห่งเปรตนั้นให้แก่ภิกษุและมหาชนทั้งหลายได้สดับความว่า

สมัยเมื่อพระมหาโมคคัลลานเถระเจ้าออกจากที่พักพร้อมพระลักขณเถระ ในเวลาเช้าเพื่อเข้าไปบิณฑบาตในกรุงราชคฤห์ระหว่างทางพระมหาโมคคัลลานเถระเจ้า ได้แลด้วยทิพจักษุเห็นเปรตมีกายเป็นงูเหลือมยาว๒๕ โยชน์ มีหัวเป็นมนุษย์ผมยาวปรากฏไฟลุกไหม้จากหัวจนถึงหางจากหางลุกไหม้ขึ้นไปจนถึงหัว บางขณะก็ลุกไหม้หัวและหางมาจดกลางลำตัวจากกลางลำตัวไปถึงหัวและหาง สลับสับเปลี่ยนกันอยู่เช่นนี้อัตภาพของเปรตนั้นได้รับทุกข์เวทนาอย่างแสนสาหัส

หลังจากบิณฑบาต พระมหาโมคคัลลานะจึงเล่าให้พระพุทธเจ้าฟัง
พระบรมสุคตเจ้าทรงได้สดับคำของพระมหาโมคคัลลานเถระดังนั้นจึงทรงมีพุทธฏีกาตรัสว่าเราตถาคตก็เคยเห็นเปรตชนิดนั้นมาแล้ว ขณะที่เราพำนักอยู่บริเวณต้นไม้ศรีมหาโพธิ์แต่เรามิได้แจ้งแก่ใคร เหตุเพราะจะมิมีผู้ใดเชื่อ ผู้คนพวกนั้นจะพลอยได้รับโทษแต่มาบัดนี้โมคคัลลานะสามารถเห็นได้ด้วยทิพยจักษุ พอจะเป็นพยานยืนยันให้เราได้เราจึงกล่าวว่าเคยเห็นเปรตตนนั้นมาก่อนแล้ว

ภิกษุทั้งหลายที่มาประชุมกันในขณะนั้นจึงทูลถามถึงบุพกรรมของเปรตนั้นว่ามีที่มาอย่างไร

องค์สมเด็จพระจอมไตรจึงทรงตรัสเล่าว่าในสมัยพระพุทธเจ้ากัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้าโน้น

มีเศรษฐีคนหนึ่งมีนามว่าสุมังคลเศรษฐี เป็นผู้มีทรัพย์มาก มียศมาก มีบริวารมากมีความเลื่อมใสศรัทธาในพระบรมศาสดากัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นยิ่งนักได้ทุ่มเทกำลังทรัพย์สร้างวิหารถวายพระบรมศาสดาให้เป็นที่ประทับพร้อมหมู่สงฆ์พื้นที่โดยรอบวิหารปูลาดด้วยแผ่นอิฐทองคำ กว้างคูณยาว วัดได้ 100 วาเสร็จแล้วก็จัดให้มีพิธีฉลองวิหารนั้นด้วยกำลังทรัพย์อีกมหาศาล

ในเวลาเช้าของวันหนึ่งสุมังคลเศรษฐีออกเดินทางจากที่พัก เพื่อไปเข้าเฝ้าพระกัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้าระหว่างทางมีศาลาพักร้อนปลูกอยู่ข้างทางหลังหนึ่ง สุมังคลเศรษฐีและบริวารคิดจะเข้าไปนั่งพักให้หายเมื่อย แต่กลับพบบุรุษผู้หนึ่งนอนคุดคู้มีผ้าคลุมหัวอยู่กลางศาลา ที่เท้านั้นก็เปื้อนโคลน

สุมังคลเศรษฐีจึงกล่าวแก่บริวารว่า