ลมหายใจ คือสิ่งนำพาให้ถึงนิพพาน ไม่น่าเชื่อว่าสิ่งที่เรียบง่ายที่สุด กลับมาพลังมากอย่างที่สุด สิ่งนั้นไม่ใช่สิ่งอัศจรรย์ใจ ไม่ใช่ของวิเศษในตำนาน ไม่ใช่อะไรที่ต้องเดินทางไปแสนไกลเพื่อจะไปได้มาแล้วนำมันไปสู่จุดหมายอันสูงสุด นิพพานที่ว่า ยากและแสนไกลนั้น มีเครื่องมือหนึ่งที่นำพาไปได้ "นั่นก็คือ ลมหายใจ" หรือ อาณาปานสติ การเจริญภาวนาด้วยการกำหนดรู้ด้วยลมหายใจของเราเอง อันเป็นทางภาวนาที่ปลอดภัย และทำให้จิตไม่วอกแวกรุ่มร้อนหรือเกิดความเข้าใจผิดได้ พระพุทธองค์ตรัสถึงพลังของอาณาปานสติ ทรงปรารภเหตุที่ ภิกษุทั้งหลายได้ฆ่าตัวตายบ้าง ฆ่ากันและกันบ้าง เนื่องจากเกิดความอึดอัดระอา เกลียดกายของตน เพราะการปฏิบัติอสุภภาวนาแล้วมีความเข้าใจผิดที่เบื่อหน่ายร่างกายของตนเองที่เป็นของเน่าเหม็น ต่างพากันเอาอาวุธมาฆ่ากัน หรือฆ่าตัวตาย จึงได้ทรงแสดงอานาปานสติสมาธิแก่ภิกษุเหล่านั้น "ดูก่อน ภิกษุทั้งหลาย เหตุให้ถึงซึ่งนิพพาน ภิกษุทั้งหลาย ธรรมอย่างหนึ่ง อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไป เพื่อความหน่ายโดยส่วนเดียว เพื่อคลายกำหนัด เพื่อความดับ เพื่อความสงบ เพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อความตรัสรู้ เพื่อนิพพาน. ธรรมอย่างหนึ่งคืออะไร ? คือ... อานาปานสติ ... ภิกษุทั้งหลาย ! ธรรมอย่างหนึ่งนี้แล อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความหน่ายโดยส่วนเดียว เพื่อคลายกำหนัด เพื่อความดับ เพื่อความสงบ เพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อความตรัสรู้ เพื่อนิพพาน. ภิกษุทั้งหลาย อานาปานสติสมาธินี้แล อันบุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็นของรำงับ เป็นของประณีต เป็นของเย็น เป็นสุขวิหาร และย่อมยังอกุศลธรรมอันเป็นบาป อันเกิดขึ้นแล้ว และเกิดขึ้นแล้ว ให้อันตรธานไป ให้รำงับไป โดยควรแก่ฐานะ. ภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนฝุ่นธุลีฟุ้งขึ้นแห่งเดือนสุดท้ายของฤดูร้อน ฝนหนักที่ผิดฤดูตกลงมา ย่อมทำฝุ่นธุลีเหล่านั้นให้อันตรธานไป ให้รำงับไปได้ โดยควรแก่ฐานะ, ข้อนี้ฉันใด; ภิกษุทั้งหลาย อานาปานสติสมาธิ อันบุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ก็เป็นของระงับ เป็นของประณีต เป็นของเย็น เป็นสุขวิหาร และย่อมยังอกุศลธรรมอันเป็นบาป ที่เกิดขึ้นแล้ว และเกิดขึ้นแล้ว ให้อันตรธานไป ให้รำงับไปได้ โดยควรแก่ฐานะได้ ฉันนั้น. ภิกษุทั้งหลาย ก็อานาปานสติสมาธิ อันบุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว อย่างไรเล่า ? ที่เป็นของรำงับ เป็นของประณีต เป็นของเย็น เป็นสุขวิหาร และย่อมยังอกุศลธรรม อันเป็นบาปที่เกิดขึ้นแล้ว และเกิดขึ้นแล้ว ให้อันตรธานไป ให้รำงับไปได้ โดยควรแก่ฐานะได้. ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในกรณีนี้ ไปแล้วสู่ป่าก็ตาม ไปแล้วสู่โคนไม้ก็ตาม ไปแล้วสู่เรือนว่างก็ตาม นั่งคู้ขาเข้ามาโดยรอบแล้ว ตั้งกายตรง ดำรงสติมั่น; ภิกษุนั้นมีสติหายใจเข้า มีสติหายใจออก : เมื่อหายใจเข้ายาว ก็รู้ชัดว่าเราหายใจเข้ายาว, เมื่อหายใจออกยาว ก็รู้ชัดว่าเราหายใจออกยาว; เมื่อหายใจเข้าสั้น ก็รู้ชัดว่าเราหายใจเข้าสั้น, เมื่อหายใจออกสั้น ก็รู้ชัดว่าเราหายใจออกสั้น; ภิกษุทั้งหลาย อานาปานสติสมาธิ อันบุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ด้วยอาการอย่างนี้ ย่อมเป็นของรำงับ เป็นของประณีต เป็นของเย็น เป็นสุขวิหาร และย่อมยังอกุศลธรรมอันเป็นบาป ที่เกิดขึ้นแล้ว และเกิดขึ้นแล้ว ให้อันตรธานไป ให้รำงับไปได้ โดยควรแก่ฐานะ ดังนี้ แล พุทธวจนะในพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ปาฏิหาริย์แห่งการภาวนาอย่างถุกต้องตามพุทธวิธี ย่อมทำให้มนุษย์ทุกคนสามารถประสบความสำเร็จสูงสุดในชีวิตได้ โมทนาสาธุ ********** ธ.ธรรมรักษ์